Eerste stappen naar duurzame arbeid in de vleessector gezet
In de zomer van 2021 zijn diverse gesprekken gevoerd met de toenmalige Ministers van LNV en SZW, vakbonden en de Dierenbescherming over de positie van werknemers in de vleessector. Deze gesprekken hebben geleid tot een initiatief van de COV en haar leden onder het adagium “Naar duurzame arbeid in de vleessector”. De leden van de COV streven ernaar om zo veel mogelijk medewerkers die met levende dieren werken in eigen dienst te nemen. Nieuwe medewerkers voor een kritische productiefunctie in het slachterijdeel, zullen in eigen dienst worden genomen. Tenslotte wil de COV dat medewerkers die langer dan twee jaar op het bedrijf in een productiefunctie werkzaam zijn in eigen dienst worden genomen. Hierbij geldt wel de voorwaarde dat zij duurzaam in Nederland verblijven en in de directe omgeving eigen huisvesting hebben.
De COV volgt de voortgang van dit initiatief via een halfjaarlijkse peiling onder haar leden. Ten opzichte van de “0”meting per 1 juli 2021 zijn 219 uitzendkrachten in eigen dienst genomen. Dit bevestigt de beweging die ook door het bureau SEO wordt vastgesteld van een geleidelijke shift richting meer mensen in eigen dienst in de roodvleessector. De huidige krapte op de arbeidsmarkt, de onzekerheid in de markt o.a. over de impact van het nieuwe stikstofbeleid, de commerciële relatie met de uitzendbureaus en met name het gebrek aan geschikte eigen huisvesting zijn de belangrijkste uitdagingen waar bedrijven tegen aan lopen om sneller stappen te zetten.
Samenhang met dierenwelzijn
De COV en haar leden hebben daarnaast in de afgelopen periode extra maatregelen genomen voor een betere borging van het dierenwelzijn op slachterijen. Zo moet iedere roodvleesslachterij een contract sluiten met een onafhankelijke dierenwelzijn specialist (DWS). De DWS kent het bedrijf, doet regelmatig een peer review van de borging van dierenwelzijn, helpt het bedrijf met het opstellen van verbeterpunten en maakt een jaarlijks verslag. Alle medewerkers die in contact komen met levende dieren worden jaarlijks bijgeschoold waarbij ook gebruik wordt gemaakt van de camerabeelden van het bedrijf. De specifieke aanvullende afspraken over het borgen van het dierenwelzijn op slachterijen zijn onderdeel van de Gedragscode van de leden van de COV. Deze is op 7 april 2022 aan het Ministerie van LNV aangeboden.
In aanvulling hierop, zijn in de nieuwe cao voor de vleessector (per 1 maart 2022) belangrijke afspraken gemaakt om de positie van flexkrachten en internationale medewerkers in de vleessector verder te verbeteren:
- Verhoging van de jeugdschalen.
- Internationale medewerkers die voor het eerst naar Nederland komen, krijgen gedurende de eerste 2 maanden tenminste recht op het minimum (jeugd)loon, ongeacht de contractduur en het aantal gewerkte uren.
- Na beëindiging van de arbeidsovereenkomst mogen internationale medewerkers nog 4 weken in de aangeboden woning blijven wonen.
- Als vangnet op het voornemen van de leden van de COV op dit terrein, krijgen flexkrachten die langer dan vijf jaar op een vleesbedrijf werkzaam zijn en duurzaam in Nederland verblijven in eigen huisvesting verplicht een aanbod om rechtstreeks bij dat bedrijf in dienst te komen.
- Bedrijven in de vleessector zullen erop toezien dat de uitzendbureaus en gespecialiseerde inleenbedrijven met wie zij samenwerken uitsluitend gebruik maken van gecertificeerde huisvesting volgens de normen van Stichting Normering Flexwonen.
De COV ziet ook voor de vakbonden en de overheid een belangrijke rol weggelegd in het verder verduurzamen van de arbeid in de vleessector. De beweging die we in gang hebben gezet, lukt alleen als we als Nederland aantrekkelijk blijven voor huidige en nieuwe medewerkers. Dit vraagt om een integrale aanpak waarin we ons niet alleen richten op internationale medewerkers, maar ook op de Nederlandse arbeidsmarkt nieuwe doelgroepen willen bereiken. Daarvoor voeren we met de vakbonden overleg over flankerend beleid en maatwerk arbeidsvoorwaarden die nauw aansluiten op hun specifieke behoeften en omstandigheden. En met de lokale en regionale overheden willen we actief aan de slag om meer geschikte huisvesting in de directe omgeving van onze bedrijven te realiseren. Helaas stuiten de initiatieven hierin tot nu toe op lokale problemen bij het verkrijgen van geschikte locaties in de directe omgeving van de vleesverwerkende bedrijven.